Wszystko jest rytmem (Africa: The Beat, reż. Samaki Wanne Collective)

Doznał radości, mocnej, bez przyczyny, 

Radości oczu. Wszystko było rytmem 

Przesuwających się drzew, ptaka w locie, 

Pociągu na wiadukcie, świętem ruchu. 

(Cz. Miłosz)

Plemię Wagogo zamieszkujące małą wioskę w Tanzanii wyraża się tańcem, śpiewem, rytmem. Dla nich "nauka tańca", "nauka muzyki" są równie absurdalne jak nauka oddychania czy jedzenia. W ich wiosce wszystko pulsuje muzyką. Nawet czas nie płynie, tylko pulsuje. Życie mieszkańców jest wyznaczane przez rytm natury (dnia i nocy, pory suchej i pory deszczowej), rytm wybijany dłońmi, tańczącymi stopami, rytmicznym mieleniem ziaren czy ciosaniem drewnianych bębnów.

"Africa: The Beat" to niesamowity dokument nakręcony przez czterech twórców: filmowca, malarza i dwóch muzyków. Całość opiera się na badaniach, które w wiosce plemienia Wagogo od ponad siedemnastu lat prowadzi Polo Vallejo. Na pierwszy plan wysuwa się właśnie muzyka i taniec. Nawet filmowy montaż jest im poddany.

To niezwykle pozytywne spojrzenie na Afrykę i jej mieszkańców. Widać, że kultura ludu Wagogo jest twórcom bliska. Widać też, że wśród nich są muzycy, których uszy są szczególnie na rytm uwrażliwione. I malarz - bo kadry są pełne kolorów i ruchu.

Film jest pozbawiony narracji. Ruch, muzyka, rytm budują i spajają poszczególne kadry. Pojawiające się z rzadka napisy albo tłumaczą pokrótce, co się dzieje, albo pokazują nazwy pór roku, instrumentów muzycznych, rytuałów, albo też są tłumaczeniem śpiewanych przez Wagogo pieśni. Czasem czytamy na ekranie przysłowia afrykańskie. Jedno z nich mówi, że jeśli potrafisz mówić, potrafisz też śpiewać, a jeśli umiesz chodzić, umiesz też tańczyć. Życie mieszkańców wioski Nzali jest dokładnym wypełnieniem znaczenia tego przysłowia.

Warto dać się ponieść temu rytmowi przez godzinę seansu.

*film obejrzałam podczas festiwalu AfryKamera 2013, odbywającego się w Katowicach.

Africa: The Beat. Reżyseria: Samaki Wanne Collective (Javier Arias Bal, Polo Vallejo, Pablo Vega, Manuel Velasco). Obsada: Yulía Chilendu Madebe, Mariam Mazengo, Tibu Mchoya. Produkcja: Hiszpania, Tanzania 2011.